Сивӗ... Сивӗ ҫанталӑк... Сивӗ ҫанталӑк ку ӑшӑ чӳк уйӑхне кӗтмен-ҫитмен пек килсе кӗчӗ, пӗр самантрах хӗл кунӗ тавралӑха хӑй аллине илчӗ. Хӑй ҫинчен асаилтерчӗ. Хӗл ҫитрӗ. Урамра та, календарьпе те. «Урхамахсем тӑраҫ тапӑртатса...» литература ӑмӑртӑвӗн пӗтӗмлетӗвне тума та вӑхӑт ҫитрӗ. Унпа паллашнӑ май вӑл сире кӑшт та пулин ӑшӑтатех тесе шутлатпӑр. Сивӗ хӗл сивви те туйӑнмӗ...
Кӑҫалхи ӑмӑрту епле иртни самай пирӗн кӑмӑла кайрӗ. Малтанхисене вӗренӳ министерстви хутшӑнатчӗ пулсан, кӑҫалхи йӗркелӳҫӗсен шутӗнче вӗсем пулмарӗҫ. Вӗсене те ҫӑмӑлрах пулчӗ пулӗ, пире те ку самай ирӗк пачӗ. Вӗсем пӗлтернине кӗтмесӗр пӗтӗмлетӗве эпир паянах, раштавӑн пӗрремӗш кунӗнчех, пӗлтерме пултаратпӑр! Пурӗ 140 хайлав йышӑнтӑмӑр. Ытларах та ярса пачӗҫ ӗнтӗ, анчах та хӑшӗ-пӗрине, ӑмӑрту йӗрки-шывӗпе килӗшӳсӗр пулнӑран, йышӑнма май пулмарӗ. Чылайӑшӗ эпир фантастика конкурсне ирттерни ҫинчен манса кайнӑ пулас — пӗр чӗптӗм те пулин тупма май ҫуккӑччӗ. Эпир вӗсене йышӑнтӑмӑр, анчах та хайлавӗ темле чаплӑ пулсан та вырӑн памарӑмӑр.
К. Ивановӑн «Нарспи» поэмине пӑхмасӑр калатпӑр» конкурс хӑй ӗҫне пӗтерчӗ. Конкурса республикӑн тӗрлӗ йышши шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекенсем хутшӑнчӗҫ. Вӗсем ҫаксем:
● Александрова Наталия Викторовна, Шупашкар хулин 60-мӗш шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекен.
● Васильева Зоя Витальевна, Шупашкар хулин 4-мӗш професси училищинче чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекен.
● Васильева Татьяна Анатольевна, Сӗнтӗрвӑрри районӗн Октябрски шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекен.
● Васильева Татьяна Ильинична, Канаш районӗн Катек шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекен.
● Игнатьева Людмила Семеновна, Муркаш шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекен.
● Ласточкина Анфиса Ильинична, Комсомольски районӗн Ӗнел шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекен.
| ҪӖР | 20 |
Халӗ кашни район тӗпӗнче тенӗ пекех физкультурӑпа сывлӑх комплексӗсене уҫнӑ. Хӑш-пӗр районта вӗсем темиҫе ҫул ӗҫлеҫҫӗ ӗнтӗ, теприсенче вара — уҫӑлаҫҫӗ ҫеҫ. Ҫӗртмен 18-мӗшӗнче Шӑмаршӑ районӗнчи «Туслӑх» ФСК хута ячӗҫ.
Комплекса уҫма Чӑваш Ен президенчӗ Николай Фёдоров, Чӑваш Енӗн физкультура, спорт тата туризм министрӗ Анатолий Николаев, Шӑмӑршӑ районӗн пуҫлӑхӗ Валерий Петрович Фадеев, «СУОР» ТМЯО тӗп директорӗ, Чӑваш Республикин Патшалах Канашӗн депутачӗ Владимир Федорович Ермолаев килчӗҫ.
ФСК ҫуртӗнче сывлӑха упрамас тесен тем те пур: икӗ бассейн, тренажерлӑ тата фитнес пӳлӗмсем. Кӗрешӳ валли те, теннисла выляма та уйрӑм пӳлӗмсем пур. Ҫурт таврашӗнче ҫавӑн пекех теннис корчӗ, воллейбол тата хоккей вӑййисен лаптӑкӗсем, чупмалли сукмаксем пур. Ача-пӑча валли уйрӑм лаптӑк тунӑ. Туслӑха ҫирӗплетмелли вырӑн чӑн та нумай!
Ҫуртӑн хӗрлӗ хӑйӑвне виҫҫӗн татрӗҫ: Чӑваш Ен президенчӗ, Шӑмӑршӑ районӗн пуҫлӑхӗ тата кире пуканне йӑтассипе чемпиона тухнӑ спорт ветеранне В.
Шӑмаршӑ шкулӗн спорт пӳлӗмӗнче район шайӗнчи волейбол ӑмӑртӑвӗ иртрӗ, унта организацисенчи, учрежденисенчи, предприятисенчи ушкӑнсем тата ҫавӑн пекех районти ял командисем хутшӑнчӗҫ. Спорт ӑмартӑвне Тӑван Ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче ҫӗнтернӗренпе 65 ҫул ҫитнӗ ятпа ирттерчӗҫ.
Пурӗ 8 ушкӑн хутшӑнчӗ — кашни хӑйне кура вӑйлӑ, кашни хӑйне кура ӑста.
3-мӗш вырӑншӑн кӗрешнӗ вӑйӑра район администрацийӗн команди (ертӳҫи Денисов Н.) ҫӗнтерчӗ — вӗсем тытӑҫура Мишер Палтиел шкулӗн ушкӑнне ҫӗнтерчӗҫ. Мишер Палтиел шкулӗн вӑйӑҫисен командирӗ Сорокин Р. Тӑрӑшрӗ пулин те, тӑваттӑмӗш вырӑна ҫеҫ йышӑнма пултарчӗҫ.
Мала вара «Васан» ушкӑн (командирӗ Гордеев Ю.) тухрӗ — вӗсем район администрацийӗн ушкӑнне ҫӗнтерчӗҫ.
Ҫӗнтерӳҫӗсене парнесемпе тата район администрацийӗн вӗрентӳ, ҫамрӑксен политикипе культура уйрӑмӗн грамотипе чысларӗҫ.
Ял тӑрӑхӗсенчи ушкӑнсенчен чи матуррисем Васансем пулчӗҫ. Иккӗмӗш вырӑна Карапай Шӑмӑршӑри ушкӑн йышӑнчӗ, виҫҫӗмӗшне — Шӑмӑршӑ ял тӑрӑхӗн ушкӑнӗ. Мишер Палтиел ял тӑрӑхӗн ушкӑнӗ вара — тӑваттӑмӗш кӑна.
Юпа уйӑхӗн 29-мӗшӗнче Елчӗкри вӑтам шкулта Елчӗк, Патӑрьел, Шӑмӑршӑ районӗсенчи тӑван чӗлхепе литература вӗрентекенсен фестивалӗ иртрӗ. Ку уява кӑвар чӗреллӗ Ҫеҫпӗл Мишши 110 ҫул тултарнине халалларӑмӑр. Чи малтанах вӗрентекенсене районти Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин пуҫлӑхӗ Л.В.Левый саламларӗ: район ӗҫӗ–хӗлӗпе паллаштарчӗ.
Унтан вӗрентекенсен уҫӑ урокӗсене итлесе сӳтсе яврӑмӑр: Г.В.Каринкинӑн «Упрама пӗлесчӗ аннене» (Ю. Скворцовӑн «Ултӑк» калавӗ тӑрӑх, 7 кл.); Г.А.Енейкинӑн Петӗр Эйзин «Йӑмрапа хурӑн» — (6 кл.); Е.В.Алексеевӑн Г.В.Волков «Тӑван чӗлхемӗрҫӗм» (7 кл.); Л.В.Кудрявцевӑн «Сӑвӑҫ тата вӑхӑт» (10 кл.); Е.С.Федорован «Ҫеҫпӗл Мишши юратӑвӗ» — (10 кл.); З.А.Михееван «Текст тишкерсе ӑслав хайлавӗ ҫырасси», (9 кл.).
Уява килнӗ чӑваш патшалӑх педуниверситетӑн тӑван чӗлхепе литература кафедрин деканӗ Е.А.Андреева уҫӑ уроксен пахалӑхӗпе кӑмӑллӑ пулчӗ, елчӗксенче чӑвашлӑх туйӑмӗ вӑйлине палӑртса хӑварчӗ.
Мускавра авӑн уйӑхӗн вӗҫӗччен Пӗтӗм Раҫҫейри XXII пыл ярмаррки ӗҫлӗ. Унта чӑваш пылне те тутанса пӑхма май пулӗ.
Ку ярмарка ҫулталӑкра иккӗ иртет — хӗлле Манежра, ҫулла — «Коломенски» паркра.
Енчен те малтанхи ҫулсенче ку мероприятине чӑвашран пӗр Шупашкарти Кузьминсен ҫемьи кӑна каятчӗ пулсан, юлашки ҫулсенче хутшӑнакансен йышӗ ӳсрӗ. Кӑҫал ярмарккӑра Столяровсен (Шӑмӑршӑ районӗ) тата Наколаевсен (вӗсен утарӗсем Ҫӗрпӳ, Элӗк тата Шупашкар районӗсенче вырнаҫнӑ) хуҫалӑхӗсенче туса илнӗ пыла туянма пулать. Сӑмах май Мускавсем пирӗн республикӑра туса илнӗ пыла кӑмӑлласах туянаҫҫӗ.
Сӑнӳкерчӗкӗн авторӗ Сергей Приходько.
Ҫул вӑл — ҫур пурнӑҫ, — теҫҫӗ халӑхра. Сахал нушаланнӑ-и вӑрманлӑ Карапай Шӑмӑршӑялӗн ҫыннисем пылчӑклӑ-путлӑхлӑ ҫулсемпе ҫӳресе? Ҫавӑнпа та вӗсем Чӑваш Республикин Президенчӗн ҫулсем тӑвасси пирки йышӑннӑ программине ырласа кӗтсе илчӗҫ. Шел пулин те, кашни ял урамнех ҫул сарма хальлӗхе укҫа-тенкӗ тивӗҫмест, ҫавӑнпа та ҫынсен хӑйсен пуҫарулӑхӗ те кирлӗ. Акӑ, Калинин урамӗнче пурӑнакан Э.Старшов ҫул тӑвасси пирки «Слава» фермер хуҫалӑхӗн ертӳҫипе А.Денисовпа калаҫса пӑхнӑ. Александр Васильевич пӗр пӑркаланмасӑрах техника уйӑрса пама килӗшнӗ. Пӗр техника кӑна та мар, иккӗ — экскаватор тата КамАЗ автомашина. Унччен пылчӑк ҫӑрӑлакан урамра кӗске вӑхӑтрах ҫӗр хӑпартрӗҫ, хӑйӑр тата вак чул сарса тухрӗҫ. Экскаваторпа ӗҫлекен А.Столяров, КамАЗ водителӗ Г.Никитин пысӑк хастарлӑх кӑтартрӗҫ. Ял ҫыннисем те тӑрӑшуллӑ пулчӗҫ, 50 метр тӑршшӗ ҫула тума ватти-вӗтти хутшӑнчӗ. «Халӑх сурать — кӳлӗ пулать», — теҫҫӗ халӑхра. Халиччен Калинин урамне тракторпа ҫеҫ кӗрсе тухма май пулнӑ пулсан, паян ҫӑмӑл автомашинӑпах ҫӳреме пулать. Турӑ пулӑшсан, хӑйсем тӑрӑшсан, тен, ҫитес ҫулсенче асфальт та сарӗҫ-ха.
К.В. Ивановӑн «Нарспи» поэми пичетленсе тухнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалланӑ мероприятисем кӑҫал пӗтмен-ха. Акӑ шкул ачисен те ку ӑмӑртӑва хутшӑнма вӑхӑт ҫитрӗ. Сӑмахран, Шӑмӑршӑ районӗнчи 9-11 класа ҫӳрекен шкул ачисем пикенсех «Ҫакӑ ҫутӑ тӗнчере вӑйли ҫук та этемрен…» конкурс валли сочинени ҫырма ларнӑ. Район шайӗнчи чи лайӑх 3 ӗҫ каярах республика шайӗнчи ӑмӑртӑва хутшӑнӗҫ.
Пирӗн сайт вӗсене ӑнӑҫу сунать
Нарӑсӑн 15-мӗшӗнче Шупашкарти «ЮНИТЭКС» хушма пӗлӳ паракан центрта «Шырав» ятлӑ республикӑри ӑстӑлӑхпа тӗпчев конференцийӗ иртрӗ. Конференцине Вырӑс Чукалти пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан тӗп шкул ачисем те хутшӑнчӗҫ. Андреев Михаилпа Улюков Сергей вара финала та тухрӗҫ. Финалта Республикӑри пур районӗсемпе хулисенчен пурӗ 57 ача тупӑшрӗҫ.
Андреев Михаил финалта «Сӗтел лампи» проектпа паллаштарчӗ, Улюков Сергей — «Ҫӳретмелли ҫипҫелен» («Управляемый воздушный змей») проекта кӑтартрӗ. Михаил проекчӗ те Сергей проектчӗ те ачасемпе комисси членӗсене кӑсӑклантарчӗ. Сергей вара 3-мӗш вырӑн та йышӑнчӗ.
Карлачӑн 18-мешӗнче Шӑмӑршӑ районӗнчи Пӗренеш ялӗнче Валерий Ярды ячӗллӗ Ҫӗмерле районӗн велосипед кросӗн Уҫӑ чемпионачӗ тата Ӑмӑртӑвӗ иртнӗ. А.Ф. Фёдоров ячӗллӗ Вӑрмар АҪСШ ушкӑнӗ те хутшӑннӑ.
Ӑмӑртӑва пӗтӗмлетсе ҫакна палартма пулать: 1996-1997 ҫулта ҫуралнисем хушшинче Дмитрий Яковлев (вӑл Кивӗ Вӗренер ялӗнчен) пӗрремӗш вырӑн, 1994-1995 ҫулта ҫуралнисем хушшинче Мӑнҫырма ялӗнче ҫуралнӑ Аркадий Архипов пӗрремеш вырӑн йышӑннӑ.
Ҫӗнтерӳҫӗсене Чӑваш Ен спорт министерствинчен дипломсемпе асӑнмаллӑх парнесем тивӗҫнӗ.
Вӑрмар спортсменӗсем халӗ вара тепӗр ӑмартӑва хатӗрленеҫҫӗ — нарӑсӑн 23-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарта Чӑваш Ен велосипед кросӗн Чемпионачӗпе Ӑмартӑвӗ иртӗ.
+12.3 °C